آداب زناشوییآداب جمع ادب بوده و به معنای رفتارها و گفتارهای شایسته است. غریزه جنسی یکی از غرایز طبیعی انسان برای بقای نسل و تولید مثل بوده و البته مخصوص انسان نیست. این غریزه باید در زمان مناسب و از راه صحیح و شرعی به موقع ارضاء گردد. در منابع اسلامی برای عمل جنسی آدابی ذکر شده است. از جمله آداب زناشویی می‌توان به انتخاب زمان و مکان مناسب اشاره کرد. ۱ - مقدمهنیاز جنسی بازتاب ترشح هورمون جنسی است که تحولات جسمی و روحی را به دنبال دارد. از دوران بلوغ به بعد میل به جنس مخالف زیاد می‌شود و اگر پاسخ درستی به خواسته‌های جنسی داده نشود سبب بحران‌های شدید روحی و انحرافات جنسی می‌گردد. از نظر اسلام، ازدواج و تشکیل خانواده اهمیت زیادی دارد، که این خود از مهمترین عوامل بهداشت روانی فرد و جامعه می‌باشد، که در این زمینه کتاب‌های زیادی نوشته شده است و احادیث زیادی در این‌باره وارد شده است که مجال بیان کردن آن‌ها نیست، و فقط درباره بهداشت ازدواج مطالبی را جهت اطلاع بیان می‌نماییم. مساله «آمیزش» از نظر روحی و روانی قابل اهمیت است و نیاز به آگاهی و دقت بیشتری دارد. اکثر همسران جوان، اطلاعات کافی و لازم را در این زمینه ندارند و حیا و شرم مانع از سوال کردن می‌شود. بسیاری از اختلافات و مشکلات روحی و روانی که برای همسران جوان بوجود می‌آید ریشه‌اش عدم آگاهی آن‌ها نسبت به مسائل زناشویی می‌باشد. اسلام دستورات مهمی در این زمینه دارد که رعایت آن‌ها موجب خوشبختی و کامروایی زن و شوهر می‌شود. و ما در این جا به اختصار به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: ۲ - آرامش روحی هنگام مقاربتهنگام آمیزش زن و مرد باید آرامش و امنیت فکری و روحی داشته باشند و هیچ‌گونه نگرانی و اضطرابی در کار نباشد. این مساله مهمی است و در تولید مثل و سلامتی جسمی و روانی فرزند نیز تاثیر بسزایی دارد. دستورات اسلام در این زمینه از نظر روان‌شناسی قابل دقت است و نقش آن در تامین سلامتی جسمی و روانی غیر قابل انکار است. تمام مطالبی که در ذیل بیان می‌شود از روایات و فرمایشات ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) اقتباس شده است و بسیاری از آن‌ها از نظر علمی نیز اثبات شده است هر چند فلسفه بعضی از آن‌ها احتمال دارد هنوز از نظر علمی اثبات نشده باشد. زیرا فلسفه بسیاری از احکام برای ما روشن نیست و این نمی‌تواند بهانه‌ای برای نفی آن‌ها باشد. ۳ - برخی آداب آمیزشرعایت این نکات هنگام عمل مقاربت و زناشویی ضروری می‌باشد: ۱. در جای خلوت و مطمئن نزدیکی کنید! در مکانی که فردی باشد حتی اگر بچه شیرخواره باشد کراهت دارد و باید در اتاقی که هیچ کس نیست حتی اگر خواب باشد، عمل مقاربت را انجام داد. اگر احتمال دهید کسی وارد شود اجتناب کنید زیرا دلهره و دلواپسی و اضطراب موجب بی‌میلی و تنفر نسبت به عمل می‌شود. ۲. با نام خدا آغاز کنید و دعا بخوانید! و از خداوند تقاضا کنید تا شیاطین را از شما دور نماید و فرزندان صالحی را به شما عطا فرماید. این مساله بسیار مهم است که انسان در حالت التذاذ به یاد خداوند باشد و خود این از نظر روحی و روانی سبب تقویت عاطفه و محبت بین زن و شوهر می‌شود و شخصی که در حال شهوت به یاد خداوند باشد کمتر دچار انحرافات اخلاقی می‌گردد. ۳. عجله نکنید!: در روابط زناشویی نباید عجله کرد، بلکه با هنر صبر و حوصله و توام با زیبایی‌های ظاهری و معنوی باید هر دو به اوج لذت جنسی برسند و یکدیگر را خوب درک کنند. ۴. با بازی و ملاعبه شروع کنید!: مکتب اسلام ارضای غریزه جنسی را جدی گرفته است و سفارش کرده است مساله مقاربت توام با زیبایی و عشوه‌گری زن و مرد همراه باشد و زن و شوهر در خلوت باید از عشوه و ناز و غمزه مضایقه نکنند و بهترین لباس‌های خود را بپوشند و آرایش کنند و با بهترین عطرها خود را خوشبو کنند. با آغوش باز و لبخند از همدیگر استقبال کنند. ۵. مرد فقط به فکر لذت بردن خود نباشد بلکه رعایت زن را نیز بکند. پیامبر فرمود: «اگر مرد به فکر زنش نباشد، ظالم است». باید توجه داشت که غالباً، مرد زودتر از زن ارضا می‌شود به همین منظور سفارش شده است قبل از مقاربت، مرد سعی کند زن را کاملا تحریک نموده و بعد از آمادگی زن، نزدیکی نماید، برای این منظور می‌تواند از بکار بردن الفاظ تحریک کننده و لمس نقاط تحریک کننده بدن استفاده نماید. ۶. فکر زن و مرد متوجه شخص دیگری نباشد!: در بعضی از روایات وارد شده است اگر یکی از طرفین فکرش به شخص دیگری مشغول باشد در انعقاد نطفه تاثیر منفی می‌گذارد. ۷. قبل از آمیزش و بعد از آن هر دو بول (ادرار) کنند!: این مساله از نظر بهداشت و حفظ سلامتی بسیار حایز اهمیت است و از پیدایش بعضی از بیماری‌های مقاربتی جلوگیری می‌نماید. ۸. در هنگام آمیزش از صحبت کردن خودداری شود! ۹. عریان آمیزش نکنید!: سفارش شده است: هنگام آمیزش، حتما روپوشی روی طرفین را پوشانیده باشد. ۱۰. بلافاصله بعد از تمام شدن عمل بلند نشوید، بلکه کمی صبر کنید و بعد بلند شوید و برای غسل کردن عجله کنید. ۱۱.اگر محتلم هستید، نزدیکی نکنید!: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «اگر کسی محتلم باشد و بدون غسل کردن دوباره با همسرش نزدیکی کند احتمال دارد موجب جنون فرزند گردد». ۱۲. با دستمال جداگانه‌ای خود را پاک کنید! ۱۳. با شکم سیر نزدیکی نکنید!: در بسیاری از روایات از نزدیکی کردن در حالت سیری نهی نموده است و این عمل موجب بروز بیماری‌های مختلفی از جمله ضعف بینایی می‌گردد. ۱۴. در روز آمیزش نکنید!: آمیزش در روز از نظر روحی و جسمی زیان‌آور است و آخر شب بهترین زمان برای عمل مقاربت می‌باشد. زیرا شرایط مناسب‌تری برای التذاذ مهیا است. ۱۵.شب قبل از سفر و شب بعد از سفر کراهت دارد! ۱۶.جایی که سقف ندارد کراهت دارد! ۱۷.اول ماه و وسط و آخر ماه نیز کراهت دارد، غیر از شب اول ماه رمضان که کراهت ندارد، بلکه مستحب است. ۱۸.موقع قمر در عقرب نباشد! ۱۹.موقع خسوف و کسوف نباشد. ۲۰. هنگام حوادث طبیعی مثل زلزله و طوفان کراهت دارد. ۲۱. هنگام غروب آفتاب کراهت دارد. ۲۲. ما بین طلوع فجر تا طلوع خورشید نیز کراهت دارد. ۲۳. ایستاده یا داخل آب و همچنین در داخل حمام کراهت دارد. ۲۴. رو به قبله یا پشت به قبله نباشد. ۲۵. داخل کشتی و در حال حرکت کراهت دارد. ۲۶. در حالی که زن یا مرد خضاب کرده باشند از عمل مقاربت اجتناب نمایند و... ۴ - تذکرات مهمدر اینجا به برخی از تذکرات مهم درباره عمل زناشویی اشاره می‌کنیم: ۴.۱ - توجه به وضع ظاهریاسلام سفارش می‌کند که زن و مرد به وضع ظاهری خود توجه داشته باشند. و مخصوصا به زن توصیه می‌کند که خود را برای شوهر آرایش نماید و مرد نیز وظیفه دارد وسایل آرایش را برای زن فراهم کند. ۴.۲ - نزدیکی از دبرنزدیکی کردن در «دبر» کراهت شدید دارد و در بعضی از روایات آن را حرام دانسته‌اند. رعایت این مساله ضروری است و از نظر مسائل بهداشتی برای زن و مرد ناراحتی‌هایی به همراه دارد. و موجب اذیت و آزار زن نیز می‌شود پس لازم است از این عمل خودداری شود. ۴.۳ - انزالانزال یعنی خارج شدن منی از انسان که به صورت‌های مختلفی محقق می‌شود. انزال لازم نیست حتما در داخل رحم صورت گیرد بلکه جایز است برای جلوگیری از ازدیاد نسل، انزال در خارج از رحم صورت گیرد. و به آن عزل گفته می‌شود. البته «در جایز بودن عزل که بیرون آوردن آلت در وقت انزال و خالی نمودن منی به خارج (از رحم) است اشکالی نیست در غیر زوجه حرّه دائمی و همچنین است در زوجه حرّه دائمی با اذن او. و اما بدون اذن او دو قول است که مشهورترین آن‌ها جواز آن با کراهت است و این قول اقوی است، بلکه در زنی که معلوم است که بچه نمی‌آورد و در زن مسن و سلیطه و بد زبان و زنی که فرزندش را شیر نمی‌دهد، بعید نیست که مکروه نباشد، چنان که اقوی واجب نبودن دیه نطفه بر او است اگرچه به حرمت آن قائل شویم. و گفته شده که وجوب دیه بر عهده زوج برای زوجه است و آن ده دینار است و این قول در نهایت ضعف است.» نکته قابل دقت این است‌که اگر انسان تحریک شود و به مرحله انزال برسد ولی از خروج منی جلوگیری نماید، سلامتی خود را به خطر انداخته است زیرا منی حرکت کرده است و اگر خارج نشود دوباره به جای اول خود بر نمی‌گردد و همین امر سبب پیدایش امراض می‌شود. ۴.۴ - استمناءیکی از انحرافات جنسی استمناء است. یعنی طلب خروج منی به وسیله دست یا مالش و یا هر چیز دیگر غیر از عمل مقاربت جنسی. این عمل از نظر اسلام حرام است و وعده عذاب داده شده است. و «کسی که با دستش یا با غیر دست، از اعضایش استمنا کند، تعزیر می‌شود؛ و‌اندازه آن به نظر حاکم می‌باشد. و این با شهادت دو عادل و اقرار، ثابت می‌شود و با شهادت زن‌ها - به‌ضمیمه مردها باشند یا تنها زن‌ها باشند - ثابت نمی‌شود.» [۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۳۱، کتاب الحدود، القول فی وطء البهینة و المیت، فرع.
همچنین روزه باطل می‌شود با «بیرون آوردن منی به استمناء» [۴]
موسوعة الامام الخمینی، ص۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۶، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، الرابع.
همچنین از جمله کارهایی است که در حال اعتکاف حرام است بنابر احتیاط (واجب). [۵]
موسوعة الامام الخمینی، ص۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۲۶، کتاب الصوم، خاتمة فی الاعتکاف، القول فی احکام الاعتکاف.
و نیز از محرمات احرام می‌باشد «استمناء (بیرون آوردن منی) با دستش یا غیر آن به هر وسیله‌ای که باشد؛ پس اگر منی بیرون آید یک شتر بر عهده او است، و احتیاط (واجب) آن است که (در حج) چیزی که جماع موجب بطلان آن می‌شود - بنابر آنچه که در محل آن آمده است - به‌واسطه استمناء هم باطل شود.» به‌هرحال بعضی از نوجوانان در اوایل بلوغ بخاطر عدم آگاهی و عدم تربیت صحیح دچار این مرض روانی و اخلاقی می‌شوند و عادت به این کار زشت می‌کنند.از نظر علم طب این عمل زیان‌های زیاد را به دنبال دارد و سلامتی فرد را در تا حد مرگ به خطر می‌اندازد. و بدن فرد را ضعیف و لاغر می‌سازد و بدن را برای قبول هر نوع بیماری آماده می‌سازد. چنین افرادی هر‌چه زودتر باید ازدواج کنند و در این رابطه با روان‌پزشک و مشاورین مربوطه مشورت نمایند. یکی از مشکلاتی که برای این افراد ممکن است به وجود آید این است که میل به همسر در آن‌ها کم می‌شود. و حتی کمتر قادر به ارضای همسر خود می‌باشند زیرا دچار انزال‌های زودرس می‌شوند و نمی‌توانند همسر خود را خوب تمکین نمایند. در این رابطه لازم است مشکل خود را با متخصصین مربوطه در میان بگذارند که قابل درمان می‌باشد. ۴.۵ - ناتوانی جنسییکی از عوامل اختلاف بین مرد و زن، ناتوانی جنسی است و بسیاری از مردان با این‌که جوان می‌باشند، از این موضوع شکایت دارند. در حالی‌که ناتوانی جنسی حقیقی در مردان بسیار کم است، بر خلاف سردی زنان که زیاد است. گاهی اوقات اختلالات عضوی و فیزیولوژیکی موجب این امر می‌گردد، مثلا بیماری قند، زیاد شدن کلسترول در خون، بیماری کبد و کلیه و مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک‌ها، سولفامیدها و کورتیزون‌ها ممکن است موجب ناتوانی جنسی گردد، همچنین اضطراب، نگرانی، ترس و تلقین از عوامل ایجاد ناتوان جنسی به شمار می‌آیند. همچنین استمناء و زیاده‌روی در مقاربت نیز می‌تواند ناتوانی جنسی را به همراه داشته باشد. غیر از بیماری قند تمام علل ناتوانی موقتی و قابل درمان هستند و جای نگرانی وجود ندارد. حفظ آرامش و اعتماد به نفس نیز در درمان شخص مؤثر می‌باشد. ضعف قوه باه ممکن است ناشی از سوء تغذیه یا عدم تغذیه کافی باشد، مثلا کمبود کلسیم در خون، در پیدایش ناتوانی جنسی موثر است. در عین حال با بررسی علل این مشکل و با مراجعه به پزشک متخصص، می‌توان انرا درمان و اصلاح نمود. ۴.۶ - تقویت قوه باهغذاهای مناسبی که برای مبتلایان به ضعف جنسی سفارش می‌شود، غذاهایی است که دارای ویتامین «A» و «E» و کلسیم باشند، از قبیل: شیر، کره، پنیر، لپه، سبزیجات، روغن حیوانی، عدس، لوبیا، عسل، بادام، فندق، انجیر، ماست، اسفناج، کاهو، پسته، جعفری، روغن ماهی، باقلا، کاسنی و... [۷]
اطلاعات عمومی پزشکی، ص۳۵۰.
۵ - پانویس۶ - منبع• سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آداب زناشویی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۸/۲۶. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رده‌های این صفحه : آداب ازدواج | آداب اسلامی | آداب زناشویی | احکام زناشویی | اخلاق اسلامی | دیدگاه های فقهی امام خمینی
|